Opozitarizmi, ky filiz lirie

Opozitarizmi si kulturë e munguar 

   Opozitarizmi është kulturë e munguar në Shqipëri, dhe jo vetëm në Shqipëri, e ndofta prandaj është kaq e vështirë ekzistenca dhe mbijetesa e tij edhe pse është një nevojë kaq jetike e munguar dhe e domosdoshme. Në vënde si Shqipëria ku mungojnë rregullat dhe standartet e ku lehtësisht liria ka si derivat ose kaosin, ose frikën, fenomeni i mungesës së opozitarizmit bëhet shqetësues pasi e shpie vendin dhe të drejtat në lakun e krizave të thella shoqërore, morale madje edhe ekzistenciale. Kur hedh sytë nëpër histori të afërta dhe të largëta sheh se sa i vetmuar, mohuar dhe dhunuar është "zëri që kundërshton", ai që nuk dakortësohet me të gjithë dhe me gjithçka por mbetet si një tentativë e vazhdueshme për dëgjim dhe respektim të principeve apo parimeve individualiste prej të cilave lind evoluimi. 

   Pikërisht këtu zë fill e nis logjika që i jep frymë opozitarizmit. Si një instrument që nuk i nënshtrohet grupit i cili jo gjithmonë ka të drejtë opozitarizmi bëhet embrion i një të drejte që hesht, i një të drejte që nuk duhet të dhunohet, i një të drejte që duhet të mbrohet. E keqja jo rrallë herë përqafohet nga turma, madje e kundërta është e vërtetë ajo vetëm sa e nënshtron atë pêr shkak të dy elementëve fatkeqë që mbisundojnë sjelljet njerëzore; servilizmi dhe të qenit sipërfaqsor. Edhe kur turma thërret dhe duartroket për dikë (mungesë thellimi dhe të menduari), kjo jo gjithmonë është për tju gëzuar. Si ta ndihmosh opozitarizmin?! Kjo nënkupton të jesh objektiv në perceptimin e realitetit, të njohësh problemet jetike që prekin dhe përndjekin jetët, të dallosh të keqen, të ndihmosh fatkeqin, të jesh i vërtetë dhe realist, të dëgjosh "zërin që s’flet dot", të jesh me të drejtat e të drejtëve në një botë ku jo çdo e drejtë e fituar/dhuruar është realisht e drejtë. Mund edhe të duket teorike renditja; 1, 2, 3 por opozitarizmi është edhe logjikë. Opozitarizmi dhe e vërteta jane gjithmonë bashkë dhe e vërtetë do të thotë fakt, ngjarje, përjetim, rrëfim, përllogaritje e të gjithave dhe dëshmi me çdo mjet e tyre.

   Opozitarizmi dhe mos heshtja ecin paralel, nuk ka armik më të madh të opozitarizmit se heshtja . A nuk heshtën të drejtat e shqiptarëve për infinit vjet ?! Dhe rezultati ishte nënshtrimi i tyre ndaj dhunës fizike dhe ekonomike për pa limit vjet . Opozitarizmi ka partner ndershmërinë dhe principet ;ato në familje , miqësi , shoqëri, organizatë ,etj. Duket teori por janë të drejtët ata që dhunohen më shumë në shoqëritë kur rolin e mbrojtësit të të drejtave e bëjnë jo pak herë pikërisht dhunuesit e tyre. Opozitarizmi dhe besueshmëria janë dy koncepte që kanë si bazë objektivizmin. Pra për sa kohë ekziston e vërteta: si fakt, si dokument, si dëshmi, si akt, si zë që ngre krye dhe ZË, opozitarizmi merr shtigjet e lirisë që vazhdimisht cungohet nga errësira përballë; ajo e iluminimit të rremë, dhunës, mohimit dhe denigrimit. Ndaj duhen dëgjuar viktimat e dhunës, ata që nuk flasin, flaken, denigrohen, ata sistemi i gjatë i pa lirisë i la të pa zë, të pa shkollë, të pa shpresë, të pa krahë. Dhe vonë nuk është kurrë të fillohet nga ata sepse e drejta flen mbi plagë të vjetra dhe të reja. Kurrë nuk është vonë për t’u kthyer aty ku zinxhirët e fajeve kanë zënë ndryshk prej lotëve të neglizhencës edhe të harrimit. 

Opozitarizmi është filiz lirie! 

Marjana Bulku

   Mat, analizo kalkulo dhe gjyko çdo të drejtë jete. Më vjen keq që asgjë s’ka ndryshuar. Duket se koha ka ecur mbrapsht kur shoh se si ende duartrokitet me ekzaltim, servilizëm dhe nënshtrim udhëheqja e kujtdo krahu qoftë ajo. Është fatkeqësi kur sheh se si udhëheqja ulet sërish këmbëkryq mbi hallet e pupullit duke numëruar suksese imagjinare. E çuditëshme pra që populli ende duartroket në vend që të dëgjojë, serviloset në vend që të kërkojë llogari, hesht në vend që të revoltohet dhe ngrejë zërin. Është e dhimbshme teksa sheh se si demokracia vdes sa herë që ekranet pushtohen nga udhëheqja që çdo shërbim e reklamon si “fitorje” kur në fakt e ka për detyrë shërbimin për sa kohë që është në atë detyrë.

Vdes demokracia sa herë që populli manipulohet, hesht, dorëzohet. Pamje jo pak e njohur kjo për ne që u lindëm dhe u rritëm nën atë lloj kulture nënshtrimi ndaj fuqisë. Dhe kur fuqia u dorëzua, guxuam të urrenim pa cak të këqijat por edhe të mirat që prodhoi sistemi i kultivuar keq. Lindte demokracia sa herë që logjika njerëzore zgjohej nga tulatja e gjatë. Dhe zgjimi popullor nënkupton vetdije qytetarie, të drejta, liri dhe përgjegjësi por edhe detyrime, kreativitet, rregulla. Kështu demokracia do të rritej duke i dhënë popullit frymëmarrje e peshë përballë pushteteve që edhe më të përgjegjshëm i bën qytetaria aktive...

    Duket sikur asgjë nuk ka ndryshuar që kur pretenduam se e prekëm Demokracinë. A e prekëm vallë?! Pyes veten teksa shoh se asgjë nuk paskërka ndryshuar. Nuk ka ndryshuar asgjë as në sjelljet qeveritare që riciklojnë të njejtat mëkate, as në reagimin popullor që di vetëm të nënshrohet apo të reagojë kur partia ia do, as në kulturën individuale të nënshtrimit ndaj të keqes. Tabloja shqiptare e vitit 2022 me puçe e grushte pushtetesh që synojnë jetgjatësi a ndoshta edhe përjetësi dhe popull i nënshtruar që në dukje është i çorientuar por në thelb është i njëjtë; fajtor i pa faj. Është fajtor sepse hesht, duartroket dhe serviloset dhe paradoksalisht është pa faj sepse menuja e detyruar që ka përpara është vështirë të ndryshohet. Duket se asgjë nuk ka ndryshuar kur sheh se si zhverësohet puna e ndershme. Vlerën e saj ( dikur e zinte ajo kolektive) sot e ka dhunuar mania kolektive për tu pasuruar padrejtësisht dhe me çdo mënyrë madje pa punuar. Asgjë nuk ka ndryshuar kur sheh një popull që është në ikje permanente nga trojet e veta , në një proces braktisje si me dhunë( të padukshme) nga vendin i vet. Asgjë nuk ka ndryshuar kur ndjek se si ikjet ndjekin njëra-tjetrën zinxhir (gjyshi im u arratis në vitin 1959 duke thënë “nuk rri dot në një shtëpi me stola dhe oxhak”, ndërsa unë/ne ikēm në 6 korrik 2011 kur mbeta pa punë në vendin dhe kohën ku kishim investuar aq shumë). 

   Të vjen keq për fjalën që nuk u tha, mbeti peng ndërkohë që ajo kullonte drejtësi edhe pse ajo gjithmonë e drejta pritet në mes, të vjen keq që folëm aq pak për lirinë, për idhujtarët e saj, të vjen keq që i lamë në vetmi dhe pa rrugë produktet tona të nderit dhe dinjitetit që sillte puna me nder, por të paktën ato ekzistojnë përsa kohë ka kujtesē. Êshtë fjala dhe vetëm fjala ajo që e mban gjallë mendimin, qëndrimin dhe të drejtën. Jo prapë burg asaj! (Fjalës). Asgjë nuk ndryshon nëse nuk kuptohet se Demokracia është një guidë të drejtash jete, një lloj vetqeverisje që porsi trupi njerëzor ,prej të cilëve ajo funksionon; mat, kalkulon, krahason, analizon dhe gjykon gjithçka që evidentohet në procesin e gjatë dhe të pandalshëm që quhet jetë. 

Marjana Bulku 

4 korrik 2022

Asgje nuk ka ndryshuar

Mat, analizo kalkulo dhe gjyko çdo të drejtë jete. Më vjen keq që asgjë s’ka ndryshuar. Duket se koha ka ecur mbrapsht kur shoh se si ende duartrokitet me ekzaltim ,servilizëm dhe nënshtrim udhëheqja e kujtdo krahu qoftë ajo. Është fatkeqësi kur sheh se si udhëheqja ulet sërish këmbëkryq mbi hallet e pupullit duke numëruar suksese imagjinare . E çuditëshme pra që populli ende duartroket në vend që të dëgjojë, serviloset në vend që të kërkojë llogari, hesht në vend që të revoltohet dhe ngrejë zërin. Është e dhimbshme teksa sheh se si demokracia vdes sa herë që ekranet pushtohen nga udhëheqja që çdo shërbim e reklamon si “fitorje” kur në fakt e ka për detyrë shërbimin për sa kohë që është në atë detyrë. Vdes demokracia sa herë që populli manipulohet, hesht , dorëzohet . Pamje jo pak e njohur kjo për ne që u lindëm dhe u rritëm nën atë lloj kulture nënshtrimi ndaj fuqisë. Dhe kur fuqia u dorëzua , guxuam të urrenim pa cak të këqijat por edhe të mirat që prodhoi sistemi i kultivuar keq. Lindte demokracia sa herë që logjika njerëzore zgjohej nga tulatja e gjatë. Dhe zgjimi popullor nënkupton vetdije qytetarie, të drejta, liri dhe përgjegjësi por edhe detyrime, kreativitet, rregulla.

Kështu demokracia do të rritej duke i dhënë popullit frymëmarrje e peshë përballë pushteteve që edhe më të përgjegjshëm i bën qytetaria aktive… Duket sikur asgjë nuk ka ndryshuar që kur pretenduam se e prekëm Demokracinnë . A e prekëm vallë ?! Pyes veten teksa shoh se asgjë nuk paskërka ndryshuar . Nuk ka ndryshuar asgjë as në sjelljet qeveritare që riciklojnë të njejtat mëkate , as në reagimin popullor që di vetëm të nënshrohet apo të reagojë kur partia ia do, as në kulturën individuale të nënshtrimit ndaj të keqes . Tabloja shqiptare e vitit 2022 me puçe e grushte pushtetesh që synojnë jetgjatësi a ndoshta edhe përjetësi dhe popull i nënshtruar që në dukje është i çorientuar por në thelb është i njëjtë ; fajtor i pa faj. Është fajtor sepse hesht , duartroket dhe serviloset dhe paradoksalisht është pa faj sepse menuja e detyruar që ka përpara është vështirë të ndryshohet . Duket se asgjë nuk ka ndryshuar kur sheh se si zhverësohet puna e ndershme . Vlerën e saj ( dikur e zinte ajo kolektive ) sot e ka dhunuar mania kolektive për tu pasuruar padrejtësisht dhe me çdo mënyrë madje pa punuar. Asgjë nuk ka ndryshuar kur sheh një popull që është në ikje permanente nga trojet e veta , në një proces braktisje si me dhunë( të padukshme) nga vendin i vet. Asgjë nuk ka ndryshuar kur ndjek se si ikjet ndjekin njëra -tjetrën zinxhir ( gjyshi im u arratis në vitin 1959 duke thënë “ nuk rri dot në një shtëpi me stola dhe oxhak”, ndërsa unë /ne ikēm në 6 korrik 2011 kur mbeta pa punë në vendin dhe kohën ku kishim investuar aq shumë ). Të vjen keq për fjalën që nuk u tha , mbeti peng ndërkohë që ajo kullonte drejtësi edhe pse ajo gjithmonë e drejta pritet në mes, të vjen keq që folëm aq pak për lirinë, për idhujtarët e saj , të vjen keq që i lamë në vetmi dhe pa rrugë produktet tona të nderit dhe dinjitetit që sillte puna me nder , por të paktën ato ekzistojnë përsa kohë ka kujtesē. Êshtë fjala dhe vetëm fjala ajo që e mban gjallë mendimin, qëndrimin dhe të drejtën . Jo prapë burg asaj! (Fjalës). Asgjë nuk ndryshon nëse nuk kuptohet se Demokracia është një guidë të drejtash jete, një lloj vetqeverisje që porsi trupi njerëzor ,prej të cilëve ajo funksionon;mat , kalkulon, krahason , analizon dhe gjykon gjithçka që evidentohet në procesin e gjatë dhe të pandalshëm që quhet jetë.