PER KRIJUESIT DHE HISTORIKUN NE SUBJEKTET POSTPLURALISTE
Kronologjia e pluralizmit shqiptar rezulton një proçes i vështirë ekzistence jo vetëm për arsyjet historike e fizike por edhe për ato individualiste të shoqërisë sonë e cila kërcënohet sistematikisht nga kolektivizimi.
Është detyrë e historianëve t’ja përpilojnë hallkat pluralizmit shqiptar i cili i ka fillesat diku në vitin 1921, por është detyrim i gjithsejcilit që ka qenë pjesë e këtij proçesi të kontribojë në dokumentimin faktik e historik të kësaj etape e cila çeli portën e mjaft ndryshimeve të pa imagjinuara më parë në Shqipëri për shkak të statukuosë së gjatë politike monopartiake.
Vitet e vona të pluralizmit shqiptar lidhen me shfaqjen e të parës parti pluraliste , asaj Demokratike shqiptare e cila u krijua në dhjetor të vitit 1990 si pol i të Djathtës që i kishte munguar vendit tonë, si krah i të drejtës që i ishte mohuar Shqipërisê dhe shumë shqiptarëve , si shpresë e lirive të dhunuara, pronave të pushtuara dhe mendimit të kontrolluar si dhe gjithë derivateve të tjera të lëna në paliri madje deri të tejskajshme, si thirrje për ndëshkim të krimeve të një pushteti që gjeneroi dhunë e trysni ndaj njeriut, lirive të tij të trupit dhe të ndërgjegjes por që për fat tê keq kurrë nuk u ndëshkua.
Dhe si i tillë ky stad historik pra lindja një partie të re , nuk do të pritej mirë nga e gjithë shoqëria e cila ishte transformuar në kolektiviste, (pronë e partisë shtet), ashtu sikurse shumë sektorë të jetës e ku në emër të saj duartrokitej deri në marrëzi madje edhe mossuksesi e ku dënohej individi dhe prirjet e tij ndryshe.
Ata që e mirpritën këtë moment historik ku zë do kishte edhe liria e mendimit dhe e veprimit duhet të mos ia mohojnë Vatërzën historike nē historinë shqiptare kësaj ngjarje që theu disa tabu në jetën kolektive shqiptare.
U prekën liri të pa imagjinuara më parë, u çelën kufinj që mbanin izoluar jetë , dashuri e lidhje gjaku, lindën tregje, pasuri, ëndrra të pa perceptuara më parë, ndryshoi stili i jetesës duke i dhënë frymëmarrje të re shumë hapësirave .
Të gjithë e prekën nga një ëndërr; shumëkush e realizoi atë , dikush me shkollim, pronë, pushtet,lëvizje…
Të gjithë kishin të drejtë të ëndërronin pa frikë e ndrojtje …
Ky transformin shoqëror u bë baza e shpresës së madhe të një Shqipërie ndryshe.
Nuk dua të ndalem tek dobësitë dhe të metat pasi sejcili ka optikën e vet në matjen e tyre, por një gjë është e sigurt që liria është domosdoshmêri për matjen e shenjave vitale të një kombi të sapodalë nga paraliza.
Protagonizmi dhe viktimizimi shfaqen si dy fenomene jo të vjetra por të vendosura në një rrafsh të ri historik përmes të cilave sjelljet individuale bien jo pak herë ndesh me ato të masës kolektive e cila e mësuar me njëshin e pati dhe e ka shumë të vështirë të pranojë edhe disa të tjerë në rrethin shoqëror, politik apo më gjërë. Prandaj dhe përplasjet protagonist , viktimë , rreth shoqëror e rrezikuan mjedisin politik por akoma më shumë historikun e këtyre organizmave post pluraliste pa një vatêr në histori. Ky dualizëm la pa zë histori që më shumë se individit i shërbejnë një mase komunitare madje edhe progresit shoqëror.Mbijetesa e organizmave në kushtet e pluralizmit është sfidë permanente që për fat të keq shfaqet si konflikt që në thelb ka xhelozira dhe inate alla shqiptare në kushtet e mungesës së rregullit qëduhet ti prijë lirisë. Po si mbahet gjallë një organizëm në kushtet e pluralizmit alla shqiptar ?!
Gjykoj se ka dy mënyra që sipas meje janë ; krijuesit e subjektit dhe historiku.
Krijuesit dhe historiku janë dy shtylla të fuqishme që do ta mbajnë gjallë çdo organizëm apo subjekt politik pjesë e pluralizmit në Shqipëri edhe pse duket e vështirë sepse pikërisht këto dy elemente goditen fort .Nëse i hedhim një shikim të shpejtë këtyre dy aspekteve të lartpërmendur natyrshëm do i linim shteg një diskutimi të gjêrë që gjithsesi shërben më shumë sesa nihilizmi,pra mohimi i krijuesve. Ata janë të shumtë nga qendra në bazë, por sa janë të gdhendur ata në histori?! Ky debat apo diskutim i hapur do i shërbente një standarti shenjues në histori dhe në funksion të saj përsa kohë ende jetojnë faktet, bashkohësit, veprimtarët.
Edukimi me standartin e të vërtetave është jetik për mbijetesën e institucioneve postpluraliste në kushtet e pluralizmit të mendimit ku jo pak herë është vështirë të dallosh kufinjtë mes oratorisë dhe llafanëzërisë, lajmit dhe disinformimit, zhurmës dhe dritës së kulluar të të vërtetës në botën ku stepen , harrohen dhe shkelen të drejtat e të Drejtëve .
Marjana Bulku ( MA në shkenca politike)
No comments:
Post a Comment